Soreng Pati

Udan leren tumetese ing bumi. Langit kang peteng dadi padhang, merga banyu udan wis tumiba ana ing sakjembare tlatah Kedhunglugu. Srengenge wis ora kalingan mega mendhung. Para warga padha metu saka omah. Ya, sakdhurunge udan tumetes maneh, akeh para wanita ing desa iku pada golek kuban-kubanan. Dalanan ing tlatah kono isih arupa lemah. Yen udan dadi jemek kaya bubur abang. Nalika iku ana cah enom nunggang jaran. Jaran iku mlayune saya banter, trengginas.  Dalanan kang isih lunyu merga kasiram banyu udan ora ndadekake suda bantere.

Cah enom iku arane, Riman. Dheweke amban sore mesthi ngajak jarane lunga menyang desa sebelah, Bathokan. Nalika iku dheweke kaget merga weruh wanita kang lagi ramban kuban. Riman saknalika ngendek tunggangane! Dheweke banjur nyelehke jaran, nali dhadhunge ana ing wit pelem. Riman banjur sawangane katuju marang wanita iku. Wanita iku pasuryane kuning langsat, mripate  ngelingke marang wanita kang tau nglairke, Ibu. Ya, wanita iku nrenyuhke atine, Riman. Riman mlaku nyedhak, nanging wanita iku kaya rumangsa ana sing ngindheki, banjur langsung ngedoh, sumingkir. Riman rumangsa yen wanita iku weruh dheweke. Isin.

“Lagi sepisan iki aku weruh wanita kaya mengkene, kadya widadari!” batine Riman sinambi ndelok wanita kang saya ngedoh lan ninggal panggonane ramban.

Riman langsung mbalik, tumuju ana ing wit pelem. Jaran iku lagi ngganyami sesuketan ana ngarepe, suket kang teles merga banyu udan. Riman banjur ngelus-elur jarane. Dheweke malah mesakke yen jaran iku dhurung nduwe turunan, ya jaran lanang kang dadi kinasihane Riman. Tali kang ngiket ana pang wit pelem kaudhar. Saknalika jaran iku muni banter. “Sssttt,” ujare Riman ngeneng-eneng jarane. Riman weruh samar-samar yen wanita kang wis ana ing papan adoh iku noleh merga suwara jaran.

“Ayo bali, aja nggawe isin awakku,” Ujare Riman sinambi narik jaran. Saknalika dheweke mbablas nggeblas lunga bali tumuju ana ing omahe.

Sakdhawane dalan, dheweke isih kepikiran marang wanita kang ramban iku. Riman rumangsa wis dudu bocah cilik maneh. “Wis wayahe aku golek sesandhingan urip,” batine Riman.

Srengenge wis ngalih ana ing kulon. Sumorote alon-alon saya sirna. Dalan kang maune padhang saiki saya samar. Mripate Riman saya ora jelas nggone nyawang. Dheweke langsung mancal lan narik jarane supaya luwih cepet.

Nalika wis tekan ngarepan omah, Riman langsung nglebokke jarane ana ing gedhokan. Wektu iku omahe wis kebak tamu. Ya, amban srengenge wis mangslup ana ing langit, para mudha kang seneng olah kanuragan padha menyang omahe Riman.

Para mudha krungu suwara jarane Riman.

“Wah iku anakku wis mulih,” Ujare Soreng Pati marang para mudha.

“Tindhak dateng pundhi, Den?”

“Aku ya ora ngerti. Saben sore, Riman mesthi lunga, tanpa pamit marang aku!”

Para mudha padha njenggirat tangi. Ya, Siman wis ana ing ngarep lawang. Para mudha iku nyalami.

“Seka endhi, anakku?” ujare Soreng Pati kang melu ngadek saka pelungguhan.

“Kula saking desa Bothokan, Rama.”

Sakwise mengkono, Siman langsung melu lungguh. Ya, wengi iku para mudha kang teka saya rame, ora kaya-kaya wengi biasane.

“Dina apa iki?” Siman takon marang kang lungguhan ana sandhinge.

“Anggara kasih, Den.”

“Ndalu menika ugi, wulan purnama!”

Siman manthuk-manthuk tandha mangerti.  Dhurung suwe anggone lelungguhan, Soreng Pati mlebu menyang senthong. Kahanan iku ndandekkake Siman takon marang Subari, wong enom saka dhesa Bhotokan.

“Kowe saka dhesa Bothokan?”

“Nggih, Den. Dospundhi?”

“Aku mau sore ana desamu, la weruh wanita kang gawe sengseme atiku.”

“Sinten menika, Den?”

“Aku ya ora mangerti, lagi iki wae aku nyawang wanita kaya mengkono.”

Subari meneng, mikir. Sinambi kukur-kukur sirahe, Subari ngeling-eling sapa wanita kang ayu ana ing desane.

“Oalah..nggih, Den. Menika kembang desa ing Bothokan, namine Ayu Suwari.”

“Ayu Suwari?”

“Nggih leres menika, Den.”

Siman saya bungah, merga jeneng wanita kang nengsemake atine wis dimangerteni jenenge. Siman lungguh sinambi ngguyu tanpa jalarane. Kesengsem.

***

Sore iku Siman menyang dhesa Bothokan maneh. Dheweke nunggang jaran ireng, jaran kang ora ana liya trengginase ing tlatah Kedunglugu. Jaran kang nduweni mung penggede-penggede. Ora ana liya!

Subari kang asring ana padhepokane wis menehi ancer-ancer omahe si kembang desa, Suwari. Wektu iku langit katon terang nggalinthang. Sumorote srengenge ora kalingan mega mendhung kaya dina wingi. “Suwari,” batine Siman. Sakdawane dalan iku batine Siman mung nyebut-nyebut : Suwari. Wanita kang nggawe edane.

“Wit ringin sungsang, madep mangulon,” ucape Siman. Dheweke nggoleki ancer-ancer kang dadi pathokan minangka omahe kembang desa iku. Jaran ireng iku saya cepet, ora pantara suwe Siman wis mlebu ana ing Desa Bhotokan. Dheweke maca tulisan ana ing gapura desa kang tinulis “Tata titi tentrem manunggaling warga gung alit wiwarang kamulyan.”

Ana ing sebelahe gapura iku ngrembaka wit ringin sungsang. Dheweke kaget. “Iki omahe kembang desa iku!” batine Siman kang kebak pengarep-arep. Banjur nali jaran ana ing sebelahe wit ringin. Siman weruh wong tuwa jejagongan sinambi momong bocah cilik.

“Nyuwun sewu, menika leres daleme Ayu Suwari?”

Wong tuwa iku meneng. Kaya-kaya ora ngerti yen ana kang ngajak guneman.

“Nyuwun sewu, menapa leres menika dalem, Suwari?” ujare Siman luwih banter.

“Apa Cah Bagus? Kowe ngomong apa?” ujare wing tuwa iku sinambi watuk-watuk.

“Leres menika dhaleme Suwari?”

“Suwari?”

“Nggih! Leres.”

Wong tuwa iku malah keweden, lan ngekep putune seret banget. Bocah cilik ana gendhongan iku nangis njerit. Wong tuwa iku banjur mlebu ana ing omah. Sigra. Siman ora mangerti! Kenapa wong iku wedi nalikane ngucap: Suwari? “Wong edan,” sambate.

“Oalah, iki dudu omahe Suwari! Omah iki madep mangetan!” batine Siman karo nggrutu!

Jaran kang ditali ana ing jejer wit ringin sungsang kaudhar taline dening Siman. Saknalika Siman munggah, lan jaran iku nggeblas mbablas kanthi suwara mlengking. Bocah cilik kang lagi nangis suwarane sansaya banter.

Ana ing dalan desa Bothokan, Siman tolah-toleh. Golek omah kang cocok marang kang diomongke Subari. Nalika wektu golek omah iku, dheweke weruh wanita kang dadi panujune. Ya, Suwari.

“Nimas Ayu Suwari,” ujare Siman.

Jaran ireng kang dadi tunggangan iku muter-muter. Banjur mandek. Siman mudhun kanthi rasa kebak pengarep-arep. Basan Siman nyedhak, Wanita iku ndingkluk tumungkul. Isin!

“Cah ayu, bener jenengmu Suwari?”

“Inggih leres!”

“Ora usah basa krama. Aku karo kowe padha enome,” ujare Siman sinambi mesem. Nyedhak.

Siman mandek sedhela. Sikile ngrasa kaku. Atine tratapan. Getih kaya munggah lan ngumpul ana ing mbun-mbunan. “Suwari,” ujare Siman lirih sinambi nyawang wanita iku tanpa kedhep. Suwari alon-alon nyawang pasuryane Siman. Banjur tumungkul maneh!

“Apa sampeyan kang jenenge, Siman?” ujar Suwari lirih saya tumungkul.

“Lo kowe mangerti jenengku, Cah Ayu?” Siman kaget.

“Sapa ta kang ora mangerti. Ana desa kene wong-wonge wis padha mangerti. Sampeyan iku lak ya putrane Rama Soreng pati. Kang kuncara saka sugihe bandha, olah kanuraganane,” ujare Wanita ana ing mburine Siman. Siman noleh mburi. Dheweke kaget yen ing panggonan iku ana wong sakliyane Dheweke lan Suwari.

“Lo kowe sapa?”

“Ngapurane Den Siman. Aku iki  Gayatri, kancane Suwari. Hehe.”

“Gayatri?”

“Bener, Den.”

Siman ngrasa isin. Dakkira ora ana wong liya.

“Den, tresnamu marang Suwari wis nyebar ana ing wong-wong desa kene. Suwari uga kayane wis nrima, Den,” ujare gayatri sinambi mesam-mesem.

“Pancen, wong kaya aku ngene iki lelanange jagad. Mung pingin wae, Pengeran langsung nyembadhani. Nanging sapa sing ngomong-ngomong yen aku iki seneng Suwari. Pancen dawane kali iku luwih dawa lambene manungsa!” batine Siman.

“Lo Den, kok malah ngguyu dhewe?”

“Oh iya, Nduk. Aku aku...”

“wis ta, Den. Mangga sampeyan yen arep guneman mbi Suwari, ngapurane yen aku nganggu sampeyan,” ujare Gayatri karo jumangkah lunga ngedoh.

Siman ora mredulikake Gayatri kang lunga. Dheweke banjur nyawang Suwari kang ana ngarepe.

“Aja tumungkul ndingkluk ngono ta Cah Ayu.”

Wektu iku langit malah dadi mendhung. Siman ngrasa yen iki bakal udan maneh. Mangsa rendheng wis nggawe atine Siman saya adhem saka panase tresna kang ngambra-ambra.

“Cah Ayu, ayo golek papan kang eyup. Iki sedhela maneh udan. Aku ora pingin yen awakmu lara.”

Suwari manthuk tandha sarujuk. Sakdurunge Siman mbantu Suwari, nyanggani awake munggah ing  jaran, udan wis tumetes saka langit ing dhesa Bothokan. Sigra. Siman banjur munggah lan mancal jaran nganti nggeblas mlayu. Suwari kaget lan cekelan lengene Siman.

“Aja banter-banter, Den!” ujare Suwari karo ndekep lengene saya kenceng.

Siman ngajak muter-muter ana ing desa Bhotokan. Udan kang tumetes nrejang awake Suwari kang kuning langsat. Siman ngrasa bungah tanpa kinira. Udan kang dumadakan tibane kaya melu nyengkuyung lakune. “Matur nuwun Gusti,” batine. Jaran ireng iku kepleset-pleset ana ing dalan kang jemek merga kebak banyun udan. Suwari saya kenceng lan seret anggone ngekep Siman.

“Kang Mas jare arep golek papan kang eyub?” ujare Suwari karo nrithik, awake kadhemen.

“Apa, kowe ngundang aku kang Mas?”

“oh...Den, maksute!”

Siman ngguyu cekakakan. Marem. Ana ing kiwa dalan ana rombongan wong nunggang jaran. Siman ngendhalekke jarane supaya luwih alon. Ya, wong iku uga mandheng Siman lan Suwari.

“Sapa iku, Nduk?”

“Iku Riman!” wangsule Suwari lirih ana kupinge siman.

“Riman?”

“Iya.”

Tanpa mredulikake Siman mancal lan narik jarane. Saknalika mlayu nggeblas ana ing omahe Suwari. Ananging rombongan wong nunggang jaran iku ana ing mburine, ngetutke.

“Riman iku sapa, “ pitakone Siman sinambi noleh mburi marang rombongan jaran.

Suwari saiki malah meneng. Dheweke ngeculke alon-alon saka kekepane. Siman wis lekas ora karuwan.

“Wong desa kene?”

“Aku ora ngerti, Den. Iku wong saka njaba desa?”

Siman lan Suwari wis tekan ngarepan omah. Ya, ana ing ngarep omahe suwari iku para rombongan uga mandek. Siman nyawang rombongan nggawa woh-wohan lan palawija. Kates, gedang, pelem, pohung, waluh lan sapanunggalane. Siman nuturi ana ing kupinge Suwari, “sapa sing arep lamaran?”. Sakadhurunge Suwari njawab. Banjur ana wong lanang, pawakane gedhe dhuwur nyedhaki Siman.

“Heh, kowe sapane Suwari?”ujar wong lanang iku.

“Prelu apa kowe takon mengkono?”

“Aku rene sakrombongan bakal nglamar Suwari!”

“Ha-ha-ha,” Siman ngguyu cekakan.

Wong lanang iku kupinge dadi abang mbranang. Pasuryana katon nesu banget. keris kang ana ing sisipan jarike dakcekeli.

“Apa kowe arep mateni aku,” suwarane Siman ngampar-ampar.

Rombongan ana mburine padha bingung. Sirahe wong-wong iku padha gedhek-gedhek. Ora nyangka yen kahanan dadi kaya mengkene.

“Heh, aku Riman. Jawara saka desa Sandheng. Heh bakal tak suweksuwek dhadamu!” wong lanang iku ngacungke keris lan nyedhaki Siman.

Udan saya deres. Suwara bledek nyamber-nyamber kupinge wong-wong kang ana desa Bothokan. Wedhus, sapi, pitik lan kewan-kewan pada muni. Suwari nangis-nangis karo nyekeli lengene Siman.

“Aja, Den. Aja..” Suwari saya banter tangise. Nalika iku Siman wis nyabut keris saka warangkane. Dheweke wegah kalah marang wong lanang ing ngarepe. Salah siji wong saka rombongan iku nyedhaki Riman banjur nyeret lengene. Saknalika Riman nyudhuk nganggo keris. Wong-wong ana rombongan iku pada tetangisan. Getih kang tumetes ana ing lemah saya ilang merga kesiram banyu udan kang mili saka langit tanpa suda.

Riman banjur maju, lan nyuduk wetenge Siman. Nanging keris iku tan bisa nembus wetenge. Siman malah ngguyu cekakakan.

“Saiki giliranku wong kemenyek!”

Riman kasuduk wetenge dening kerise Siman. Nanging wetenge Riman uga kadya waja. Tan gampang katembus. Keris kang ana tangan iku dak bucal. Wong sakloron iku saiki tanpa gaman ana ing tangane. Kembang-kembang lan sekabehe jurus dak tokke marang wong kang padha sektine iku. Suwari isih nangis ana ing pojokan omah. Ora nyana kahanan bakal kedaden kaya mengkene.

Wong loro iku padha adu kasekten tanpa leren. Awake isih utuh tanpa tatu gaman. Bumi ana ing dhesa iku kaya tetangisan. Udan uga tanpa leren, nyirami wong kang lagi adu wuleteng kulit lan atosing balung. Siman lan Riman! Ringin sungsang kang ana ngarep omahe Suwari padha ngrogolke godhong merga angin kang kenceng mobat-mabit.

“Heh, minggira anakku,” ujare Soreng Pati kang teka saknalika.

Siman kaget. Pasuryane saya adhem. Dheweke ora mangerti yen Ramane teka ana ing panggonan kang kebak bilahi iku.

“Nggih, Rama,” jawabe Siman sinambi mundhur lan mangslupke keris kang kabucal.

“Sapa Kowe,” bengok Riman kaya suwara gelap ngampar.

Soreng pati ora njawab. Dheweke matek aji waringin sungsang. Saknalika wit ringin kang ana jejer pelataran iku kasamber bledek. Rombongane Siman padha mlayu nylametke awake dhewe-dhewe. Soreng Pati maju nyedhak. Bumi kaya goyang, lindhu! Siman saya mengkeret lan suda kewanenane.

“Ampun, Den,” ujare Riman bengok-bengok, merga gulune diremet dening Soreng Pati. Gulune remuk kadya pring ketiban palu.

Ngrasa yen dheweke kalah sekti lan ampuh tinimbang Soreng Pati. Riman mlayu sakbisane. Mlayu karo tangane nyekeli gulune kang wus ora kinira larane. Soreng Pati mung mlaku ngetutke playune Siman kang wis ora bisa banter. “Mlayu ana endhi, playumu wis keponthal-ponthal kaya pitik wis disembelih. Haha,” Soreng Pati ngguyu cekakakan.

Riman nlusup ing alas-alas. Udan wis ora patiya dheres, ananging sumribite angin saya kenceng. Siman wis ilang akale uga  ngempet lara ana gulune. Rombongane Siman uga melu ngetutke.

“Den sampun..sampun. Mboten usah dipun lajengaken,” panyuwune wong tuwa marang Soreng Pati.

“Kowe mbela cah gemblung iku,” Soreng Pati saya umop getihe sinambi nyekel gulune wong tuwa iku. Saknalika balunge remuk lan sirah pisah saka awake.

Soreng Pati terus ngetutke ana mburine Siman. Ora pantara suwe ing tengahing alas, Siman kenteken daya. Ambruk rubuh, awake mbathang. Soreng Pati ngidoni awake Siman. Saknalika kulite nglothok kaya kena jarang panas. Tangane Soreng Pati banjur nyakar-nyakar dhadhane Siman. Dhadha iku kaudhal! jantung, rempela, ati kang kebak getih mubal metu saka dhadha, kadya singa luwe mangan kidang.

Suwari jebul melu ana mburine. Kembang desa iku saya njerit-njerit. Rasane kaya ana ngimpi, yen mangerteni kahanan kang kebak bilahi. Rombongan Riman iku padha mlayu nggencar. Palawija, woh-wohan kang arep digawe srana lamaran padha mawut-mawut ana ing pelataran, campur getih.

Wong-wong desa botokan padha dedelikan. Nyawang kedadeyan kang ora pada dimangerteni.

“Pak iki ana apa?”

“Aku ya ora ngerti. Awas aja seru-seru. Iku sing jenenge Soreng Pati, manungsa digdaya kang ora ana tandhinge!”

“Soreng Pati?”

“Ssttt.’

Bapak lan anak iku guneman ana ing ngisor wit randhu. Alas iku saiki kebak getih kacecer. Semono uga wong-wong ana ing desa Bhotokan ora ana sing wani nyedhak. Kahanan kang nggegirisi.

Getih saka dhadhane Riman saya mili. Warna abang getih iku saya samar-samar,merga srengenge wis mangslup ana ing langit kulon. Suwara tangise Suwari ora leren, sanajan luhe wis entek tumetes. Asat.

“Matur nuwun, Rama,” ujare Siman.

“Anak polah bapa kepradhah,” Wangsule Soreng Pati sinambi nggreget untu.

“Ngapunten tingkah laku kula Rama,” panjaluke Siman sinambi sungkem.

“Minggata rana! Aja ana kene,” bengoke Soreng Pati.

Siman langsung lunga bareng Suwari. Suwari wedi yen Ramane bakal ngerti kedadeyan kaya mengkene. Suwari lan Siman mlayu nggeblas ana ing alas kang gung liwang-liwung. Jarane dak tinggal ana pelatarane ngarep omah.

“Nimas Ayu Suwari, Ramamu apa ora nggoleki?”

“Mesthi nggoleki, Den. Ramaku iku wong kang waskita,” ujare Suwari sinambi ngelap luh ana pipine.

“Wis ora usah mbok pikir. Iki kabeh pancen wis garise Gusti,” Siman ngedhem-ngedhem.

Wong loro iku terus mlaku mangetan. Ana ing alas iku, Siman uga bingung lan ora gerti bisa metu saka alas kang gung liwang-liwung iki. Siman terus mlaku tanpa leren. Ora let suwe ana kewan kunang kang cacahe puluhan.  Padha mabur pating klinter. Siman Lan Suwari nyadhaki kewan iku. Kunang-kunang iku nggerombol kadya tawon.

“Kok aneh Den. Kunang iku kadya tawon!”

Wong sakloron iku ngetutke lakune kunang. Oara pantara suwe Siman weruh cahya padha kremelip.

“Damar iku, Nduk”

“Lo iya, Den. Dewe wis mlebu ana ing dhesa iki, “Ujare Suwari Sinambi mesem. Bungah.

Siman banjur nyedhaki wong tuwa kang lagu lungguh thenguk-thenguk ana pinggir omahe.

“Nuwun sewu, Mbah. Mriki desa menapa?”

Wong tuwa iku mung meneng, tanpa ngucap. Siman lan Suwari ngrasa mogol. Wong sak loron iku banjur mlaku maneh ana ing ratan desa iku. Ora let suwe ana rombongan nunggang jaran kang banter. Suwarane mlengking. Suwari nganti ngrasa gumeter marega siikile jaran kang mancal bumi.

“Lo iki, iki manungsane!” bengok wong kang nunggang jaran kang keri saka rombongane. Saknalika rombongan kang ndisik padha mbalik lan muter.

“Sapa kowe?”

“Menenga kowe Siman! Kowe kang mateni Riman, putrane Soreng Rangkut?”

Siman meneng lan kaget. Suwari langsung ngekep Siman Seka mburi.

“Nduk, kowe mlayua. Aja ana kene. Cepet mlayu. Mlayu ana alas mau maneh!”

Suwari malah nangis. Dheweke bingung yen kudu lunga ijen tanpa ana kang ngancani. Wong kang ana nduwur jaran iku langsaung medun. Nyekel gulune Siman. Saknalika Suwari mlayu nggeblas sinambi njerit tangisan.  Siman  nyabut kerise, lan kasuduke ana ing mungsuh. Getih muncrat campur regedan kang ana waduke. Wektu iku Siman wis kakepung dening rombongan jaran.

“Iki bagianku. Kowe sing mateni anakku?”

Siman mung meneng. Pasuryane saya abang mbranang. Nesu!dheweke banjur adu kasekten denning wong kang ngaku ramane Riman. Ya, Siman tanpa nduweni jirih langsung nyuduk keris kang kebak getih. Keris iku malah tugel dadi loro. Wong-wong ana rombongan iku padha ngguyu cekakakn. Ngece. “Heh tampanen iki,” sinambi mbengok wong iku malu nganggo gadha. Sirahe siman saknalika ajur mumur. Polo patinng cruwil mletik ana ing tengah ratan. Wong-wong padha ngguyu nganti kepejeng-pejeng.

“Den, ingkang mejahi putranipun panjenengan menika sanes tiyan menika,” ujare salah siji wong sinambi ngacungi jisisme Siman kang tanpa sirah.

“Lo Sapa?”

“Miturut kabar, ingkang mejahi menika Soreng Pati, Ramanipun tiyang menika,” wong iku njawab karo nuding-nuding jisisme Siman Maneh.

“Soreng Pati?”

“Leres menika?”

“Ayo lunga nggolek Soreng Pati!” Soreng Rangkut bramantya!

***

Soreng Pati lagi lelungguhan ana ing kursi njaba omah. Para murid kang sinebat putra wayah padha meneng ngrungakke wejangane Soren Pati. Ora let suwe, Soreng Pati lan para murid pada noleh mburi. Ya, wektu iku wis teka rombongan wong nunggang jaran kang cacahe puluhan.

“Soreng Rangkut,” ujare Soreng Pati sinambi tangi saka lungguhe. Dheweke ngrasa kangen banget marang kanca lawas iku.

“Ayo padha nyambut kancaku, Soreng Rangkut!”

Wong-wong enom iku padha tangi ngadek. Soreng Pati banjur jumangkah mlaku nyedhak Soreng Rangkut. Pasuryane Soreng Rangkut semu abang ireng.

“Meduna Rangkut. Wis suwe anggone dhewe ora lelungguhan,” ujare Soreng Pati sinambi mesem ngguyu.

Soreng rangkut medun saka jarane. Dheweke isih meneng lan nggreget untu. Netrane abang mandeng Soreng Pati. Pasuryane wong-wong rombongane Soreng Rangkut iku uga mengkono. Sakwise mudun, Soreng Pati langsung nyalami. Nanging tangane Soreng Pati katampik.

“Lo ana apa?”

“Ngapa kowe mateni anakku?”

“Anakmu?” Soreng Pati kaget. Yen dina wingi manungsa kang disuwek-suwek dhadhane iku anake Soreng Rangkut. Kaget. Gedhek-gedhek.

“Iku anakmu?” pitakone Soreng Pati.

Soreng Rangkut langsung ngantem dhadhane Soreng Pati. Wong loro iku adu kasekten. Para rombongan padha nyumikir. Para muride Soreng Pati ora mengerti ana kedaden apa. Kabeh padha gumun.

“Ana apa iki kang?” pitakone salah sijine murid soreng Pati.

“Aku ya ora mangerti. Awas aja cedhak-chedhak, mbebayani!”

Soreng Pati mundhur, dheweke matek aji waringin Sungsang. Saknalika dheweke dadi gedhe nggegirisi kaya buta. Nanging Soreng rangkut uga mengkono, Aji Waringin Sungsang uga nduweni. Banjur wong loro iku tiwikrama malih buta. Wong-wong ana sakkiwa tengene padha mundhur lan keweden. Nyumingkir.

Ananging wongsakloron iku ora nemu celah. Adu kasekten iku kaya muspra. Wuleting kulit lan atosing balung wis ora bisa katembus dening gaman. Bebasan wis ora tedhas tepak paluning pandhe!

Wong loro iku banjur mandeg anggone adu kasekten. Merga kaget yen ana ngarepe ana Soreng Rangkut. Brengose kang kaya duk klapa aren, gawe ngidap-ngidap sapa wae kang ndeleng.

“Kowe mateni anakku, Suwari!” ujare Soreng Rana karo Mandeng Soreng Rangkut!

Soreng Rangkut nyekel ndas manungsa. Ana tangane kebak getih.

“Sapa sing mateni anakmu?” Soreng Rana takon balik.

“Iki ndas manungsa sing tak gawa iki muridmu? Iki sing ngetekki anakku!’ Soreng Rana bengok seru. Netrane abang kaya geni murup.

Wong-wong ana ing pelataran omahe Soreng Pati iku padha  bingung. Sejatine iki ana kedaden apa. Wanci wis bali wengi. Srengene mangslup ana ing cakrawala. wong kang angon wedhus, bebek padha nggiring kewane ana ing kandhang. Nalikane liwat omahe Soreng Pati, wong-wong iku padha mandeg lan gumun. Gedhek-gedhek!

Soreng telu iku padha pandheng-pandhengan netra. Uga padha nggreget untu. Anteng ngadhek karo tangan ngepel. Kenceng.

“Pa dha ja ya nya ma ga ba tha nga.”

Wong telu iku noleh lan nggoleki asale suwara. Soreng Pati, Soreng Rana, lan Soreng rangkut kaget. Ya, jebul iku Eyang Senori. Wong telu saknalika padha sumujud marang gurune. Kabeh padha isin.

“Kabeh merga napsu kang ora bisa dakkendalekna. Kamangka napsu iku ora bisa nggawe ati tenterem yen mbok umbar. Yen napsu ora katurutan iku bisa nggawe ajuring pikir!”

“Dhuh, Eyang. Anak kula dipun pejahi kaliyan...”

“Wis ngerti aku, Ngger. Kowe kabeh iku merga ora bisa ngalahke awake dhewe. Gawe apa manungsa bisa ngalahke 1000 manungsa yen ora bisa ngalahke awake dhewe? Gawe apa?’ pitakone Eyang Senori Sambi netrane mandeng wong telu iku.

“Kamangka kabeh iku wis kelakon. Ora bisa dibaleni maneh. Lerema atimu, Ngger!”

Wong telu iku padha meneng. Menjep. Lan neteske waspa!